Het is niet ongewoon dat een tandarts een volgeboekt schema voor de dag heeft, als een patiënt belt met een klacht over postoperatieve gevoeligheid na zijn/haar recente klasse II-composietprocedure. Nadat de patiënt in het schema is ingepast, kan het stressvol en veel vergen om te diagnosticeren wat in eerste instantie de gevoeligheid heeft veroorzaakt, aangezien deze procedures vrij techniekgevoelig zijn.
Inzicht in de juiste uitvoeringstechniek van klasse II-composietrestauraties kan onverwachte telefoongesprekken met patiënten verlichten en ervoor zorgen dat praktijken efficiënt blijven werken.
Hieronder beschrijven we de veelvoorkomende oorzaken van postoperatieve gevoeligheid na composietrestauraties. We zullen onderzoeken hoe u de kans dat die zich voordoet kunt minimaliseren, zodat u zich kunt concentreren op uw patiënten en uw praktijk.
Wat veroorzaakt post-operatieve gevoeligheid na composietvullingen? Allerlei dingen, eigenlijk. Het plaatsen van composietharsen is een complexe procedure gezien de aard van dentine dicht bij de pulpa ligt. Sommige onderzoeken hebben de gevoeligheid geschat na 10-15% van de posterieure composietrestauraties.1
De meest voorkomende oorzaken van postoperatieve gevoeligheid kunnen worden herleid tot:
De omvang van een cariëslaesie kunt u tijdens de behandeling van uw patiënt niet veranderen. Maar u kunt wel producten kiezen waarvan bewezen is dat ze de gevoeligheid na de operatie verminderen, en vervolgens uw techniek die bij die producten hoort perfectioneren.
U maakt zich volledig vertrouwd met de producten, die u gebruikt. De juiste techniek, zelfs de kleinste misstap, kan leiden tot een mislukte procedure en postoperatieve gevoeligheid.
Postoperatieve gevoeligheid na een composietrestauratie is een veelvoorkomend probleem bij tandheelkundige ingrepen. Dit verschijnsel treedt op wanneer patiënten tijdelijk ongemak of verhoogde gevoeligheid in de behandelde tand ervaren na het plaatsen van een composietvulling. Factoren zoals de diepte van de restauratie, de nabijheid van de zenuw van de tand en individuele gevoeligheidsniveaus van de patiënt kunnen de mate en duur van postoperatieve gevoeligheid beïnvloeden. Hoewel een kort ongemak vaak met de juiste zorg kan worden behandeld, is het belangrijk om na een composietrestauratie in de oorzaken van postoperatieve gevoeligheid te duiken om de waarschijnlijkheid en ernst beter te verminderen.
Hieronder volgen de uitdagingen die artsen melden en die kunnen leiden tot postoperatieve gevoeligheid bij composietrestauraties en tips voor preventie bij uw volgende procedure.
Een goede tandisolatie is essentieel in elke fase van de restauratie van klasse II, zodat speeksel en bloed het restauratieveld niet kunnen verontreinigen. Als het restauratieve veld verontreinigd is, kunnen de fysieke eigenschappen en het uiteindelijke succes van de restauratie worden aangetast, wat leidt tot postoperatieve gevoeligheid en ongemak voor de patiënt.
Als u problemen hebt met isolatie, bent u niet de enige: 97% van de artsen zegt dat het in ten minste 1 op de 10 gevallen moeilijk is om een klasse II-caviteit goed te isoleren.2 Naast algemene isolatiemaatregelen, moet u rekening houden met het belang van een goed aangepaste matrix. Het gebruik van matrixsystemen die speciaal zijn ontwikkeld voor het plaatsen van composietmaterialen, zoals ons Palodent® V3 sectionele matrixsysteem, helpt een strakke afdichting te bereiken bij de gingivale rand.
Het gebruik van een materiaal met hoge belasting kan ertoe leiden dat het materiaal wegtrekt van de kleefstof, waardoor niet-afgedichte delen van dentine rechtstreeks in contact komen met de pulpa, wat leidt tot typische pijn bij het bijten.2
Om het risico op gevoeligheid veroorzaakt door een materiaal te verminderen, moet u een materiaal met lage belasting gebruiken dat de druk op de tand minimaliseert, zoals SDR® flow+. Het is de eerste bulkvulling flowable die zelfnivellerend werkt, uitstekende aanpassing van de caviteit biedt en de krimpbelasting aanzienlijk verlaagt.3
De sterkste binding die u in een restauratie kunt creëren is door het glazuur te etsen. Echter, u moet ervoor zorgen dat u dentine niet te lang etst, omdat dit een belangrijke oorzaak is van postoperatieve gevoeligheid. Te lang etsen kan leiden tot een dieper niveau van demineralisatie van dentine, waardoor het moeilijker wordt om een intacte hybride laag te verkrijgen door infiltratie van adhesieve hars.
Om het risico op te lang etsen van dentine te minimaliseren, raden we aan de blootstelling van dentine aan etsmiddel te beperken tot minder dan 15 seconden. Gebruik daarbij een hechtmiddel dat u de flexibiliteit geeft om de etstechniek te gebruiken die het meest geschikt is voor de situatie, zoals Prime&Bond active® universeel adhesief. Deze kan worden ingezet bij alle etstechnieken, inclusief het selectief etsen van glazuur.
Een andere oorzaak van gevoeligheid na composietrestauraties is het uitdrogen van dentine. Door het uitdrogen van de dentine verwijdert het vocht dat u nodig hebt om de delicate collageenvezels correct te suspenderen, zodat de kleefstof ze kan infiltreren en hybridiseren. Als de geëtste dentine uitdroogt door te lang of te sterk aan de lucht te drogen, kunnen de blootgestelde collageenvezels instorten. Het resultaat is een collageenlaag die bijna onmogelijk te infiltreren zijn. Waarschijnlijke gevolgen zijn een aanzienlijke afname van de hechtsterkte en postoperatieve gevoeligheid.
Om uitdroging te voorkomen, moet het dentineoppervlak na het spoelen licht vochtig maar niet nat worden gehouden. Als uitdroging toch plaatsvindt, kan de collageenlaag bijna onmogelijk worden geïnfiltreerd, wat verminderde hechtsterkte en postoperatieve gevoeligheid kan veroorzaken.
Bron: „SEM on over dried dentin“ Prof. Andre F. Reis, DDS, MS, PhD, Rio de Janeiro, Brazil
U zult over het algemeen wel begrijpen hoe oplosmiddelen werken op basis van verdamping aan de oppervlakte (bijvoorbeeld op basis van aceton vs. op basis van alcohol). Toch moet u inzien dat elk oplosmiddel een andere hoeveelheid luchtverdunning vereist om volledig te vervluchtigen zodra het is aangebracht. Dit is een cruciale stap als u ervoor wilt zorgen dat het materiaal optimaal presteert en geen tandgevoeligheid veroorzaakt na de restauratie.
Maak uzelf vertrouwd met de instructies van de kleefstof waarmee het einde van de verdampingsstap kan worden bepaald in plaats van simpelweg te stoppen na enkele seconden blazen met lucht.
Onderzoeken4 hebben aangetoond dat polymerisatiekrimp van de hars een van de belangrijkste oorzaken is van gevoeligheid na de operatie. Het is echter niet het enige scenario waarbij onvolledige materiaaldekking kan leiden tot postoperatieve gevoeligheid.
Het is belangrijk om het binnenoppervlak volledig en uniform af te dekken met een kleefstof. U weet dat u dit correct hebt gedaan als het oppervlak er glanzend in plaats van mat uitziet.
U zult over het algemeen wel begrijpen hoe oplosmiddelen werken op basis van verdamping aan de oppervlakte (bijvoorbeeld op basis van aceton vs. op basis van alcohol). Toch moet u inzien dat elk oplosmiddel een andere hoeveelheid luchtverdunning vereist om volledig te vervluchtigen zodra het is aangebracht. Dit is een cruciale stap als u ervoor wilt zorgen dat het materiaal optimaal presteert en geen tandgevoeligheid veroorzaakt na de restauratie.
Maak uzelf vertrouwd met de instructies van de kleefstof waarmee het einde van de verdampingsstap kan worden bepaald in plaats van simpelweg te stoppen na enkele seconden blazen met lucht.
We raden aan om een uithardingslamp te gebruiken zoals SmartLite® Pro van Dentsply Sirona. SmartLite Pro biedt toonaangevende prestaties3 op afstand en genereert lage warmte om te voorkomen dat de pulpale temperatuur wordt verhoogd, wat ook gevoeligheid kan veroorzaken. De LED-punt met laag profiel maakt positionering over diepe delen van de caviteit mogelijk, zodat de straal recht omlaag uithardt en niet onder een hoek, om schaduwen te voorkomen. Bovendien zorgt de 10 mm brede, actieve uithardingsdiameter voor een goede uitharding van nog grotere restauraties, zonder dat er extra overlappende uithardingscycli nodig zijn.
Het succes van uw praktijk hangt af van het geluk en comfort van uw patiënten, en van de efficiëntie van uw procedures. Als u postoperatieve gevoeligheid na composietrestauraties wilt voorkomen, zorg er dan voor dat u grondig ontwikkelde en onderzochte materialen gebruikt en ze op de juiste manier gebruikt. Niet alle restauratieve materialen en producten zijn gelijk, en daar betreden wij het toneel. Dentsply Sirona's portfolio van Klasse II restauratieve producten helpt clinici betere procedures en meer comfort voor hun patiënten te bieden, en biedt hen tools en training om oplossingen te implementeren voor een betere praktijk over de hele linie. Neem nu contact met ons op om te beginnen!
1. Usman et al. Sensitivity in composite restorations, Pakistan Oral & Dental Journal Vol 34, No. 3 (September 2014); Berkowitz et al. Postoperative Hypersensitivity in Class I Resin-based Composite Restorations, Compend Contin Educ Dent. 2009; 30(6): 356-363; Haller, Die Postoperative Hypersensibilitat, zm99, Nr.6a, 13.03.2009 S. 44-51; Briso et al, Clinical Assessment of Postoperative Sensitivity in Posterior Composite Restorations, Operative Dentistry, 2007, 32-5, 421-426
2. Nedeljkovic I, Teughels W, De Munck J, Van Meerbeek B, Van Landuyt KL. Is secondary caries with composites a material-based problem? Dent Mater. 2015 Nov;31(11):e247-77. doi: 10.1016Zj.dentaal.2015.09.001. Epub 2015 26 sep.
3. Interne data on file. For more information, contact Consumables-Data-Requests@dentsplysirona.com
4. https://biocoreopen.org/ijdoh/lmmediate-Post-operative-Sensitivity-after-Composite-Resin-Restoration-A-Review-of-Treatment-Protocol.php